Có thể nói Chương trình OCOP là một trong những nội dung mấu chốt
của Chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) của tỉnh. Với sáng kiến này,
Quảng Ninh là một trong những địa phương đi đầu trong cả nước trong triển khai
chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm” gắn với Chương trình mục tiêu quốc
gia “Xây dựng Nông thôn mới”. Sau một năm triển khai đến nay đã hình thành tổ
chức OCOP từ tỉnh đến huyện; đặc biệt là xây dựng và ban hành được bộ tài liệu
hướng dẫn triển khai OCOP, chu trình OCOP và các mẫu đơn đăng ký sản phẩm, tổ
chức kinh tế làm cơ sở pháp lý và khoa học triển khai chương trình OCOP. Đáng
chú ý đã hình thành 11 tổ chức kinh tế mới (gồm 3 công ty CP tại cộng đồng, 8
HTX) và tái cơ cấu 4 tổ chức kinh tế cũ gắn với phát triển, sản xuất sản phẩm cụ
thể. Hiện nay trên địa bàn tỉnh đã có 65 sản phẩm, nhóm sản phẩm, dịch vụ đăng
ký, được phân loại thành 34 sản phẩm, nhóm sản phẩm, dịch vụ theo 6 nhóm chính:
Thực phẩm - ẩm thực; đồ uống; thảo dược; vải và may mặc; lưu niệm - trang trí -
nội thất và dịch vụ du lịch, lễ hội gắn với truyền thống văn hoá nông nghiệp,
nông thôn. Nhiều sản phẩm trong số này phát triển dựa trên hoạt động sản xuất
sẵn có, phát huy tối đa lợi thế, tiềm năng của mỗi địa phương như mực Cô Tô,
miến dong Bình Liêu, ba kích Ba Chẽ, trứng gà Tân An, chả mực Hạ Long, hoa
Hoành Bồ... Sau khi triển khai tái cơ cấu theo hướng sản xuất tập trung, phần
lớn các sản phẩm đều đảm bảo đủ điều kiện phát triển thành hàng hoá với sản
lượng lớn. Bước đầu đã mang lại hiệu quả tích cực, nhiều sản phẩm được người
tiêu dùng ưa chuộng như gà Tiên Yên, nếp cái hoa vàng Yên Đức, trứng vịt biển,
củ cải Đầm Hà... Trong số 30 doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia OCOP, có nhiều
đơn vị chủ động đăng ký, đơn vị thành lập mới dựa trên sự phối hợp với địa
phương. Điển hình như Đông Triều, Uông Bí, Đầm Hà, Bình Liêu, Ba Chẽ... là
những điểm sáng trong xây dựng chương trình. Cùng với việc tập trung sản xuất
và nâng cao chất lượng sản phẩm, chương trình còn triển khai việc thiết kế bao
bì sản phẩm, website theo hướng hiện đại. Nhãn hiệu OCOP đã được đăng ký Sở hữu
trí tuệ, đồng thời in ấn đồng bộ trên tất cả các sản phẩm. Đặc biệt đã hình
thành 3 điểm giới thiệu và phân phối sản phẩm OCOP cấp tỉnh tại Đông Triều, Hạ
Long, Móng Cái và một điểm cấp huyện tại Hoành Bồ.
Phải khẳng định rằng có được những kết quả trên nhờ công tác tuyên
truyền sâu rộng và hiệu quả. Đặc biệt thông qua các chương trình hội thảo, các
cuộc tập huấn, hội nghị triển khai ở các địa phương và thông tin thường xuyên
trên các phương tiện truyền thông đại chúng của tỉnh và trung ương, không chỉ
các cán bộ các cấp cơ sở mà cộng đồng dân cư, tổ chức kinh tế cho tới người
tiêu dùng đều thay đổi nhận thức và chủ động vào cuộc một cách tích cực hơn. Ở
cấp tỉnh, Ban Điều hành chương trình cũng đã xây dựng, ban hành Bộ tài liệu
hướng dẫn triển khai làm cơ sở cho toàn bộ hoạt động; xây dựng khung chính sách
thực hiện... Ở cấp địa phương, 13/14 địa phương đã thành lập Ban Điều hành cấp
huyện, tổ giúp việc, tổ chuyên trách OCOP gắn với hệ thống tổ chức chương trình
xây dựng NTM. Theo đánh giá của Ban điều hành OCOP tỉnh trong năm 2015, Chương
trình tập trung cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng đối với sản phẩm đã đăng
ký năm 2014; xây dựng và công khai các tiêu chí lựa chọn tổ chức kinh tế, lựa
chọn sản phẩm, dịch vụ. Đồng thời, đẩy mạnh công tác truyền thông, nâng cao
nhận thức, sự hiểu biết của cấp uỷ Đảng, chính quyền, người dân và doanh
nghiệp, hợp tác xã về Chương trình OCOP qua đó thu hút sự tham gia tích cực hơn
nữa của các thành phần kinh tế.
Chương trình “Mỗi xã, phường một sản phẩm” đang dần khẳng định
những bước tiến vững chắc trong phát triển sản xuất, nâng cao giá trị nông sản,
góp phần xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm nông nghiệp của tỉnh.
Hiểu Trân
